[ ๘๗ ] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ดูกรอุปวาณะ เรากล่าวทุกข์ เป็นของอาศัยเหตุ เกิดขึ้น
ทุกข์ อาศัยอะไร เกิดขึ้น
ทุกข์ อาศัยผัสสะ เกิดขึ้น
บุคคลผู้กล่าวดังนี้
จึงจะชื่อว่า เป็นอันกล่าวตาม ที่เรากล่าวแล้ว
ไม่กล่าวตู่เรา ด้วยคำไม่จริง
พยากรณ์ธรรม สมควรแก่ธรรม
ทั้งการคล้อยตามวาทะที่ถูกไรๆ
จะไม่พึงถึงฐานะ อันวิญญูชน จะติเตียนได้
ดูกรอุปวาณะ ในวาทะทั้ง ๔ นั้น
แม้ทุกข์ ที่พวกสมณพราหมณ์ บัญญัติว่า ตนทำเอง
ย่อมเกิดขึ้น เพราะผัสสะ เป็นปัจจัย ฯลฯ
แม้ทุกข์ ที่พวกสมณพราหมณ์บัญญัติว่า
เกิดขึ้น เพราะอาศัยการ ที่มิใช่ตนเองกระทำ มิใช่ผู้อื่นกระทำให้
ก็ย่อมเกิดขึ้น เพราะผัสสะ เป็นปัจจัย
ดูกรอุปวาณะ ในวาทะทั้ง ๔ นั้น
พวกสมณพราหมณ์ บัญญัติว่า ทุกข์ตนทำเอง
เว้นผัสสะเสีย เขาย่อมเสวยทุกข์ ดังนี้
มิใช่ฐานะ ที่จะมีได้ ฯลฯ
พวกสมณพราหมณ์บัญญัติว่า
ทุกข์เกิดขึ้น เพราะอาศัยการที่มิใช่ตนเองกระทำ มิใช่ผู้อื่นกระทำ
ให้เว้นผัสสะเสีย เขาย่อมเสวยทุกข์ ดังนี้
มิใช่ฐานะ ที่จะมีได้ ฯ
จบสูตร
|
