ขันธบรรพ

(นำ) หันทะ มะยัง ขันธะปัพพะปาฐัง ภะณามะ เส ฯ

(รับ) ปุนะ จะปะรัง ภิกขะเว ภิกขุ
- ภิกษุทั้งหลาย อีกข้อหนึ่ง

ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- ภิกษุพิจารณาเห็นธรรมในธรรมอยู่

ปัญจะสุ อุปาทานักขันเธสุ
- คือ อุปาทานขันธ์ทั้งห้า

กะถัญจะ ภิกขะเว ภิกขุ ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพิจารณาเห็นธรรมในธรรมอยู่

ปัญจะสุ อุปาทานักขันเธสุ
- คือ อุปาทานขันธ์ทั้งห้า เป็นอย่างไรเล่า?

 อิธะ ภิกขะเว ภิกขุ
- ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ พิจารณาเห็นดังนี้ว่า

อิติ รูปัง
- อย่างนี้ รูป

อิติ รูปัสสะ สะมุทะโย
- อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งรูป

อิติ รูปัสสะ อัตถังคะโม
- อย่างนี้ ความดับแห่งรูป

  อิติ เวทะนา
- อย่างนี้ เวทนา

อิติ เวทะนายะ สะมุทะโย
- อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา

อิติ เวทะนายะ อัตถังคะโม
- อย่างนี้ ความดับแห่งเวทนา

  อิติ สัญญา
- อย่างนี้ สัญญา

อิติ สัญญายะ สะมุทะโย
- อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งสัญญา

อิติ สัญญายะ อัตถังคะโม
- อย่างนี้ ความดับแห่งสัญญา

อิติ สังขารา
- อย่างนี้ สังขาร

อิติ สังขารานัง สะมุทะโย
- อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งสังขาร

อิติ สังขารานัง อัตถังคะโม
- อย่างนี้ ความดับแห่งสังขาร

  อิติ วิญญาณัง
- อย่างนี้ วิญญาณ

อิติ วิญญาณัสสะ สะมุทะโย
- อย่างนี้ ความเกิดขึ้นแห่งวิญญาณ

อิติ วิญญาณัสสะ อัตถังคะโมติ
- อย่างนี้ ความดับแห่งวิญญาณ

 อิติ อัชฌัตตัง วา ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- ด้วยอาการอย่างนี้ ภิกษุพิจารณาเห็นธรรมในธรรม ภายในบ้าง

พะหิทธา วา ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- พิจารณาเห็นธรรมในธรรม ภายนอกบ้าง

อัชฌัตตะพะหิทธา วา ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- พิจารณาเห็นธรรมในธรรม ทั้งภายในและภายนอกบ้าง

สะมุทะยะธัมมานุปัสสี วา ธัมเมสุ วิหะระติ
- พิจารณาเห็นธรรม คือความเกิดขึ้น ในธรรมบ้าง

วะยะธัมมานุปัสสี วา ธัมเมสุ วิหะระติ
- พิจารณาเห็นธรรม คือความเสื่อมไป ในธรรมบ้าง

สะมุทะยะวะยะธัมมานุปัสสี วา ธัมเมสุ วิหะระติ
- พิจารณาเห็นธรรม ทั้งความเกิดขึ้นและเสื่อมไป ในธรรมบ้าง

อัตถิ ธัมมันติ วา ปะนัสสะ สะติ ปัจจุปัฏฐิตา โหติ
- อีกอย่างหนึ่ง สติของเธอที่ตั้งมั่นอยู่ว่า ธรรมมีอยู่

ยาวะเทวะ ญาณะมัตตายะ ปะติสสะติมัตตายะ
- เพียงสักว่ารู้ เพียงสักว่าอาศัยระลึกเท่านั้น

อะนิสสิโต จะ วิหะระติ
- เธอเป็นผู้อันตัณหาและทิฏฐิอาศัยไม่ได้

นะ จะ กิญจิ โลเก อุปาทิยะติ
- ไม่ถือมั่นอะไรๆ ในโลก

เอวัมปิ โข ภิกขะเว ภิกขุ ธัมเมสุ ธัมมานุปัสสี วิหะระติ
- ภิกษุทั้งหลาย อย่างนี้แล ภิกษุชื่อว่าพิจารณาเห็นธรรมในธรรม

ปัญจะสุ อุปาทานักขันเธสุ
- คือ อุปาทานขันธ์ทั้งห้าอยู่